Οι μνήμες από τις καταστροφές που προκάλεσε η καταιγίδα «Daniel» στη Θεσσαλία είναι ακόμα νωπές. Ολόκληρες εκτάσεις και κατοικημένες περιοχές βρέθηκαν κάτω από τη στάθμη του νερού εξαιτίας των σφοδρών καιρικών φαινομένων. Η συγκεκριμένη κακοκαιρία, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελεί «φαινόμενο χιλιετίας», δηλαδή έχει περίοδο επαναφοράς τα 1.000 έτη. Ωστόσο, φαινόμενα σαν αυτό θα «πυκνώσουν», καθώς οι αλλαγές που έχουν σημειωθεί σε κλιματικό επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες είναι δραματικές. Πόσο ευάλωτη είναι, όμως, η πόλη μας σε περίπτωση ακραίων φαινομένων;
Το σύστημα BEYOND
Η τεχνολογία είναι εδώ για να δώσει απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα. Το 2021, η Περιφέρεια Αττικής υπέγραψε συμφωνία με το Κέντρο Επιστημών Παρατήρησης της Γης και Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης BEYOND του Αστεροσκοπείου Αθηνών, προκειμένου να καταγράψει και να εκτιμήσει τον πλημμυρικό κίνδυνο στις υδρολογικές λεκάνες της Πικροδάφνης, όπου ανήκει και ο Δήμος Ηλιούπολης.
Χρησιμοποιώντας δορυφορικά δεδομένα, το λογισμικό BEYOND αξιολογεί και αποτυπώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων, κατατάσσοντάς τον σε τρία διαφορετικά σενάρια, με βάση την περίοδο επαναφοράς. Το τρίτο θεωρείται το πιο επικίνδυνο για την περιοχή, καθώς αφορά φαινόμενα υψηλής έντασης, εφάμιλλα της κακοκαιρίας «Daniel».
Ποιες γειτονιές της Ηλιούπολης θα αντιμετωπίσουν προβλήματα
Αρχικά, πρέπει να επισημανθεί πως η μορφολογία της Ηλιούπολης και η κλίση των εδαφών της δρουν αποτρεπτικά στην εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων. Ωστόσο, υπάρχει ένα ιστορικό δεδομένο που δεν πρέπει να αγνοηθεί: όλη η Ηλιούπολη είναι γεμάτη ρέματα, τα οποία είτε μπαζώθηκαν είτε μετατράπηκαν σε υπόγειους αντιπλημμυρικούς αγωγούς στο πέρασμα των ετών. Έτσι, η παροχέτευση νερού στον κεντρικό «κόμβο» που είναι το ρέμα της Πικροδάφνης μπορεί να παρουσιάσει προβλήματα.
Στο «κατέβασμα» του νερού από το βουνό, η πρώτη περιοχή που επηρεάζεται είναι η Αγία Μαρίνα και συγκεκριμένα η περιοχή του κοιμητηρίου, η οποία δεν έχει αντιπλημμυρική θωράκιση. Όπως φαίνεται στον χάρτη 1, σε περίπτωση ακραίων φαινομένων τα νερά θα κατακλύσουν μέρος του κοιμητηρίου, την οδό Αναστάσεως αλλά και κάποια στενά γύρω από αυτή. Με ανοιχτό γαλάζιο απεικονίζεται κάλυψη νερού μέγιστου βάθους 40 εκατοστών, ενώ τα πιο βαθιά μπλε χρώματα δηλώνουν μεγαλύτερο βάθος.
Ενδεχόμενο εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων θα έχουν και τα στενά γύρω από τις οδούς Στέφανου Σαράφη, Χρυσοστόμου Σμύρνης, Ηρακλέους καθώς και όλο το πάρκο Μπέλες. Άλλωστε, από εκεί περνούσε παλιά το ανοιχτό ρέμα της Πικροδάφνης και άλλα, μικρότερα ρέματα, γεγονός που σημαίνει υψηλότερη παροχέτευση νερού. Ενδεχόμενο πλημμύρας αντιμετωπίζουν επίσης τα στενά μεταξύ του σχολικού συγκροτήματος 4ου Γυμνασίου-Λυκείου και πλατείας Άγγελου Σικελιανού.
Στο κέντρο της πόλης, οι περιοχές που βρίσκονται πάνω από τον υπόγειο αντιπλημμυρικό αγωγό Σ2 ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν και αυτές μικρής έκτασης πλημμυρικά φαινόμενα, όπως φαίνεται στον χάρτη 3.
Επίσης, παρόμοιο κίνδυνο αντιμετωπίζουν τα στενά γύρω από τα πάρκα Ναυαρίνου και Καλαβρύτων, όπου και εκεί ήταν έως τη δεκαετία του 1980 η φυσική κοίτη της
Πικροδάφνης.
Ανάγκη Για Συντήρηση Των Υποδομών
Σε πρόσφατη δημοσιογραφική έρευνα που δημοσίευσε το NouPou.gr για το ρέμα της Πικροδάφνης, ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος ΒΕΥΟΝD κ. Χάρης Κοντοές επεσήμανε την ανάγκη επιμελούς συντήρησης των υποδομών και του δικτύου ομβρίων υδάτων σε όλες τις πόλεις από όπου περνά το ρέμα. Από τους 4 Δήμους που διασχίζει το ρέμα της Πικροδάφνης, η Ηλιούπολη παρουσιάζει τα μικρότερα προβλήματα και τους μικρότερους κινδύνους, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού ρέματος έχει μπαζωθεί. Ωστόσο, ο κίνδυνος παραμένει, καθώς όπως επισημαίνεται οι υποδομές σχεδιάστηκαν πριν 40 χρόνια και δεν είναι έτοιμες να υποστηρίξουν ακραία καιρικά φαινόμενα.
